شرکت پارس عمران شهسوار مجری سیستم های ابیاری تحت فشار در رفسنجان
رئیس پژوهشکده گیاهان دارویی گفت :تاکسول یا سرخدار به عنوان یک ترکیب پیچیده بیوشیمیایی و دارای خاصیت ضد سرطان است که عموما از گیاهان جنس سرخدار استخراج می‌شود.
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز به نقل از ایرنا ، مهندس “داراب یزدانی” گفت تاکسول غالبا از گیاه سرخدار استخراج می‌شود و از آن در صنعت داروسازی به عنوان یکی از موثرترین ترکیبات طبیعی درمان سرطان‌ها به کار برده می‌شود.
وی افزود از جمله موارد کاربرد ماده تاکسول به کار بردن آن در داروهای درمان سرطان تخمدان، سرطان سینه، سرطان پوست، ریه، مجاری ادرار، مری و غدد لنفاوی است.
تاکسول در سال ۱۹۹۲جهت به کارگیری آن در درمان سرطان تخمدان و در سال ۱۹۹۴برای درمان سرطان سینه از سوی FDAمورد تایید قرار گرفت.
دست آوردهای مطالعات اخیر نشان می‌دهد تاکسول در درمان انواع تومورهای سر و گردن، نوعی سرطان پوست ملانوما، دو نوع سرطان رایج ریه، سرطان مجاری ادراری، سرطان مری، نوع خاصی از سرطان استخوان، دو نوع سرطان غدد لنفاوی و نخاع موثر است.
یزدانی با اشاره به این که گونه درخت سرخدار در آستانه انقراض است، گفت درختان مناسب برای استخراخ تاکسول، درختان چند صد ساله هستند و با توجه به پایین بودن عملکرد تولید تاکسول این استخراج منجر به نابودی منابع طبیعی تاکسول می‌شود.
اخیرا تاکسول از پوست درخت، برگ ها، سرشاخه‌ها و میوه‌های درخت فندق نیز جداسازی شده است البته ثابت شده که میزان تاکسول درخت سرخدار ۱۰ برابر درخت فندق است.
افزایش تقاضا برای تاکسول در استفاده‌های پزشکی به عنوان یک داروی ضد سرطان و از طرف دیگر محدودیت تولید آن از منابع گیاهی موجب می‌شود تا مکانیسم فعالیت‌های آنزیمی در بیوسنتز آن و همچنین روشهای استخراج این گیاه به طور کامل مورد بررسی قرار گیرند.
ساده‌ترین روش دستیابی به تاکسول، استخراج آن از منابع گیاهی است در اندام‌های مختلف بیشتر گونه‌های سرخدار مقادیر متفاوتی از تاکسول وجود دارد که ترتیب آن بصورت پوست، برگ، ریشه، شاخه، دانه و چوب آن است.
مقدار تاکسول علاوه بر گونه آن، به سن و جنس گیاه، شرایط اقلیمی، آب و هوایی، وضعیت خاک محل رویش و میزان دسترسی گیاه به نور بستگی دارد.
pezeshk.us
سُرخدار، زرنب یا سرو ترکستانی (نام علمی: Taxus baccata) نام گونه‌ای درخت سوزنی‌برگ است از تیره سرخداریان است.
این گونه را می‌توان میراث زنده و شاهکار جنگل‌های طبیعی شمال ایران دانست. از نظر تنوع زیستی و حفظ ذخائر ژنتیکی و بوم‌شناسی یکی از گونه‌های منحصربه‌فرد و مهم منطقه هیرکانی و باقی‌مانده از دوران سوم زمین‌شناسی است.
سرخدار درختی است سوزنی برگ، سایه پسند و دارای پوست فلس‌دار. چوب درون آن به رنگ قرمز شاه بلوطی و برگ‌های آن دائمی و همیشه سبز است که در قسمت پایینی درخشان و براق است و نیاز به خاک مرطوب دارد. بلندی درخت به ۹ تا ۳۰ متر و قطر آن به ۳ متر می‌رسد. رشد آن بسیار کند و رویش ارتفاعی آن سالانه ۱۰ سانتیمتر است. میوه نوع ماده آن به رنگ قرمز و نوع نر آن برنگ زرد که هر دو غیر سمی است. بذر سرخدار توسط پرندگان از جمله قرقاول پخش می‌شود. سنجاب‌ها نیز به انتشار بذر سرخدار کمک می‌کنند.
مطالعات فسیل‌شناسی دیرینگی درختان سرخدار را بالغ بر ۱۹۰ میلیون سال می‌دانند. گفته می‌شود انسان‌های ماقبل تاریخ آن را می‌شناخته‌اند و از برگ آن نوعی ماده سمی تهیه و برای آلوده کردن نیزه‌هایشان استفاده می‌کردند. تصور می‌شود واژه Toxin به معنی زهر به این موضوع برمی گردد.
امروزه در فرانسه شرکتی وجود دارد که نهالستان‌های بزرگی از این گونه احداث کرده این شرکت وابسته به یک شرکت داروسازی است که در تولید ماده تاکسول دخالت دارد (ماده تاکسول این درخت در درمان برخی سرطان‌ها کاربرد دارد) سه شرکت بزرگ دیگر در آمریکا تنها به کاشت نهال سرخدار اشتغال دارند. در هر شرکت میلیون‌ها نهال تولید می‌شود.
این گونه در جنگل‌های شمال از بلندی‌های افرا تخته علی‌آباد کتول– پونه‌آرام گرگان، دامنه جنگل‌های قلعه میران رامیان، جنگل نهارخوران گرگان تا جنگل‌های سوادکوه و در دره‌ها و پرتگاه‌های گیلان، مازندران و گرگان همراه با سایر گونه‌های جنگلی یافت می‌شود. دکتر جزیره‌ای در سال ۱۹۶۵ جامعه Fageto-Taxetum – سرخدار، همراه با راش، توسکا، افرا، شیردار، ممرز، ملچ و جل – را در جنگل‌های مازندران و گرگان مطالعه کرد.
جامعه دیگری به نام Evonymo Taxetum (آل اسبی و سرخدار) توسط دکتر مصدق در سال ۱۹۷۷ با گونه‌های بلوط، بلندمازو، افرا، جل، نمدار، خاس، تمشک، ممرز در جنگل‌های افراتخته در استان گلستان معرفی شده‌است.
نام‌های محلی آن در مازندران و گرگان «سرخدار، سرخه‌دار و سخدار» است. در علی‌آباد کتول «سوختال» در رودسر و آستارا «سیردار» نامیده می‌شود.
ارتفاعات استان گلستان و سپس شرق استان مازندران مهمترین ذخیره گاه‌های این گونه در ایران به حساب می‌آیند.
fa.wikipedia.org