شرکت پارس عمران شهسوار مجری سیستم های ابیاری تحت فشار در رفسنجان
سال ۲۰۰۷ ژاپن هواپیمایی ساخت که با سوخت گیاهی پروازکرد . در ژوئن ۲۰۰۸ در تریرروژ ژاپن جشنواره ای به نام Fet Gwo Medsyen با حضور بیش از ۱۰۰۰۰ نفر برای به نمایش گذاشتن محصولات ساخته شده از روغن گیاهی jatropha به عنوان پیشگام در توسعه سطح این گیاه در کشت و کشاورزی و اقتصاد برگزار شد .
و
اولین خودرو با سوخت گیاهی در اندونزی نیز به حرکت در آمده ، این خودرو با سوخت روغن گیاه جاتروفا حرکت کرده و به آرامی از قله‌های سرد آتشفشانی فلورس و جزایر سومباوا و همچنین ییلاقات گرم جاوانیس عبور کرد و یک سفر سه هزار و ۲۰۰کیلومتری را در اندونزی با موفقیت به پایان رساند . این سفر از مبدا آتامبو در تیمور شرقی به مقصد جاکارتا پایتخت اندونزی انجام گرفت .
در خصوص ویژگی های گیاه جاتروفا و این که اولین بار بذر این گیاه توسط چه کسی به ایران وارد شد ، تحلیلی جامع ارائه خواهد شد .علاوه بر نظر رئیس سازمان جنگلها و مراتع کشور با خانم منا امیری که پایان نامه ارشد خود را در زمینه گیاه جاتروفا ارائه می کند گفتگو کرده ایم .
وی نیز مدعی است که اولین بار او این گیاه را به ایران وارد کرده است .عزم جدی جهان برای کاهش اثرات تغییرات اقلیمی است که اکنون به یک نگرانی دائمی برای کشورهای دنیا تبدیل شده است و به نظر می‌رسد اگر مصرف سوخت‌های فسیلی به طور جدی کاهش نیابد، کره زمین به همراه ساکنان آن روزهای سختی را پیش رو خواهد داشت، قطع وابستگی دنیای اول به سوخت‌های فسیلی خاورمیانه که در استراتژی مدیریت جهانی تبدیل به یک نگرانی بزرگ برای جهان اول شده است از جمله عواملی است که تولید بایودیزل‌ها و بایواتانول‌ها جایگاه ویژه‌ای کسب کند.
تقاضای جهانی سوخت‌های زیستی مدام در حال افزایش است و تا سال۲۰۱۴ به ۴۴ میلیاردتن در سال خواهد رسید. . برای جمهوری اسلامی ایران نیز دستیابی به تکنولوژی و خودکفایی در زمینه تولید مواد اولیه بایودیزل‌ها و بایواتانول‌ها حیاتی است و باید به عنوان یک راهبرد ملی در دستور قرار گیردجاتروفا از جمله گیاهان خاص نواحی تروپیکال و خاستگاه آن مکزیک است . در سال ۱۹۹۷ براساس تفاهم‌نامه‌ای برای ایجاد جنگل‌های دوستی از هندوستان به مصر برده می‌شود. اینک بخش قابل توجهی از اراضی مصر به کاشت جاتروفا اختصاص دارد.
این‌گونه روغنی را میتوان در اراضی تخریب شده، بیابان و حاشیه آن کاشت؛ تکثیر آن آسان است؛ دامنه اکولوژیک گسترده دارد؛ مقاوم به خشکی است، به‌طوری که تنها در ۳ سال اول نیاز به آب دارد؛ با پساب‌ها میتوان آن را آبیاری کرد؛ آفت و بیماری ندارد؛ پس از ۳ سال به بذر می‌نشیند؛ ۵۰ سال عمر می‌کند؛ هر درخت سالی دوبار و هر بار ۵ تا ۸ کیلوگرم بذر می‌دهد و ۳۰ تا ۵۰ سال هم قدرت بذردهی دارد.درباره فواید این‌گونه روغنی باید گفت نیمی از بذر این گیاه روغن است؛ یعنی از هر هکتار ۳ تن روغن به دست می‌آید؛
روغنی که مستقیما میتوان به‌عنوان سوخت یا روغن موتور در موتورهای سنگین استفاده کرد .البته می توان پس از انجام فرآیندهای لازم روی بذر جاتروفا ، از آن به عنوان سوخت بیودیزل استفاده نموده و برخی مشتقات دارویی و بهداشتی و خوراکی ، آفت کش ، تولید محصولات آرایشی و بهداشتی ، درمان بیماری های پوستی ،زخم‌های بدن ، رماتیسم ، دندان درد ، کنترل و پیشگیری از سرطان ، تهیه پادزهرتولید نمود و از تفاله آن به عنوان غذای دام استفاده کرد .
جاتروفا دارای قدرت پا جوش دهی و حداکثر ارتفاع درخت ۳ متر است بذر باقالی شکل این‌گونه آن قدر سنگین است که امکان پخش آن در اراضی جانبی آن وجود ندارد و در زمین های دیم و کم بازده و شور با متوسط بارندگی ۲۵۰ میلی متر درسال رشد می نماید . منطقه اصلی پراکنش آن در اطراف خط استواست .
گیاهان غیر خوراکی ، Jatropha Curcas (جی . سی) ، برای تولید سوخت زیستی به عنوان یک جایگزین برای سوخت های فسیلی سنتی در زنجیره تولید انرژی و توازن زیست محیطی محسوب می گردد . تولید سوخت‌های زیستی از این گیاه بدون انجام عملیات فرآوری مزیت اصلی جاتروفاست.
سرمایه گذاری در زمینه سوخت زیستی جی . سی در مناطق گرمسیر مانند کنیا و در کشور های خاص و کمتر توسعه یافته در حال رشد است . گونه هایی از این گیاه قابلیت تهاجمی دارند و بذر سبک تولید می کنند ، در حالی که بذرهای جاتروفا بسیار سنگین بوده و خصوصیت تهاجمی برای آن در هیچ کجای دنیا گزارش نشده است .
جاتروفا در مراکش ، عربستان و اردن کشت شده و بر اساس تفاهم نامه ای بین هند و مصر به این کشور ها وارد شده است.
با این احوال هرمزگان محیط مناسبی برای کشت گیاه جاتروفا به حساب می آید هرمزگان در شمار مناطق بیابانی قرار دارد؛ استانی که بالغ بر یک میلیون و ۵۶۵ هزار هکتار از اراضی جلگه‌های ساحلی آن را عرصه‌های بیابانی تشکیل می‌دهد. از این میزان ۴۷۵ هزار هکتار تحت تاثیر فرسایش بادی است. مسئولان منابع طبیعی استان می‌گویند ۱۹ کانون بحران فرسایش بادی در اراضی بیابانی شناسایی شده است.
بیش‌ترین اراضی بیابانی و کانون‌های بادی درشرق استان و در بندر جاسک وجود دارد. این میزان بیابان و ۱۱سال خشکسالی پی در پی، بزرگ‌ترین چالش پیش‌روی مسئولان منابع طبیعی استان است.
محمد درویش خواه، معاون فنی اداره کل منابع طبیعی استان هرمزگان، گفت: کم‌آبی از یک سو بر جنگلها و مراتع تاثیر منفی گذاشته و از سوی دیگر، باوجود خشکسالی تعداد دام وابسته به مراتع استان یک میلیون و ۳۰۰ هزار واحد یعنی دو برابر ظرفیت مجاز است و روز به روز هم بر شمار آن افزوده می‌شود. ۲۱۳هزار هکتار از عرصه‌های منابع طبیعی استان برای کشت گیاهان صنعتی و دارویی مناسب است. آیا مسئولان از این فرصت بی‌نظیر برای اشتغال‌زایی و توانمندسازی جوامع محلی استفاده خواهند کرد؟
مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای هرمزگان هم گفت : طی سال گذشته از کل حجم آب مخازن سدهای استان ۶۴ درصد به بخش کشاورزی اختصاص یافته است. جعفر زیراهی با اشاره به اینکه طی سال گذشته ۱۱۲ میلیون متر مکعب مجموع خروجی آبگیری از سد استقلال بوده است، ادامه داد: ۵۵ میلیون متر مکعب از این خروجی در بخش کشاورزی و ۵۷ میلیون مترمکعب نیز در بخش آبشرب به مصرف رسیده است. زیرراهی بیان داشت: با بهره‌برداری آزمایشی از سد شمیل و نیان و سد جگین در مجموع حدود ۴۷ میلیون متر مکعب به مصرف بخش کشاورزی رسیده است.
وی افزود: از آب ذخیره سدهای شمیل نیان و جگین تنها در بخش کشاورزی استفاده می‌شود. زیرراهی با اشاره به کاهش حدود ۲۷ درصدی بارندگی در سال جار‌ی و کاهش ۴۶ درصد آبدهی رودخانه‌ها در مقایسه با مدت مشابه سال قبل افزود: متأسفانه بسیاری از دشتهای استان با افت شدید سطح آب مواجه بوده‌اند که باید برای حل این مسئله تدبیری اندیشیده شود.
بطور خلاصه باید گفت : هرمزگان حداقل۴ دلیل عمده برای توسعه طرح کاشت جاتروفا دارد
۱- منطقه بیابانی است
۲- منطقه کم آب است که با توسعه کشاورزی شاهد افت شدید منابع آبی در دشتهای استان هستیم
۳- آب و هوای گرمسیری دارد و محیط مناسبی برای کشت این گونه گیاهی محسوب می شود
۴- پتانسیل تبدیل شدن به قطب اقتصادی کشوراز طریق ایجاد گسترده ترین جنگل گیاهی جاتروفا را داراست
دکتر پیمان یوسفی آذر از جاتروفا بعنوان گیاهی با دانه‌های روغنی و گرماپسند نام برد که کاشت و برداشت دانه روغنی آن می‌تواند تحولی در معیشت مردم بومی مناطق ساحلی استانهای هرمزگان، سیستان و بلوچستان و بوشهر ایجاد کند. مدیر کل دفتر امور منابع جنگلی سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور اظهار داشت :
در اجرای یک طرح تحقیقاتی نزدیک به یک هکتار از اراضی نهالستان باغو واقع در بندرعباس زیر کشت جاتروفا قرار گرفت که پس از یک و نیم سال ضمن رسیدن به رشد مورد نظر به مرحله بذردهی نیز رسیده است. دکتر پیمان یوسفی آذر در ادامه افزود: بذر آن را در سفری به مصر با خود به ایران آورده است و اکنون مرحله کاشت آزمایشی آن سپری می‌شود.
مدیر کل جنگل های خارج از شمال سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری گفت: این درختچه از این منظر که چالشی برای امنیت غذایی و آبی نیست توانسته است میان دو بخش کشاورزی و انرژی آشتی برقرار کند. استفاده از این سوخت نزدیک به ۸۰درصد انتشار CO2 را نسبت به حجم مشابه سوخت فسیلی خود پائین می‌آورد و چون برای تولید آن باید جنگل‌کاری‌های وسیعی صورت پذیرد علاوه بر افزایش سطح فضای سبز و بیابان‌زدایی در ایجاد منافع حاصل از یک جنگل‌کاری مصنوعی نیز کمک می‌کند.
بذر جاتروفا اندی پیش وارد کشور شد و در حال حاضر مراحل سازگاری و آزمایش آن در بندرعباس سپری می‌شود. هم‌اکنون بعد از گذشت ۱۰ ماه از انتقال نهال‌های تولیدی به عرصه آزمایش، وضعیت رشد و شادابی نهال‌ها بسیار خوب و با طراوت است
shayantejarat:source