حشره بالغ سرخرطومی (Polydrosusdavatchiie)، سوسک قهوهای مایل به خاکستری رنگ به طول ۵/۵ تا ۷ میلیمتر و عرض ۲ تا ۳ میلیمترمیباشد
ظهور حشره بالغ سرخرطومی بر روی درختان پسته همزمان با باز شدن جوانههای گل و تقریبا مصادف با دهه اول فروردین است. این سوسک از جوانههای درخت پسته تغذیه می کند. هر حشره ماده بطور متوسط روزانه ۶ تا ۱۳ عدد تخم می گذارد. دوره خروج از تخم حدود ۲ هفته طول می کشد. تخمگذاری به صورت کپهای روی علفهای هرز صورت میگیرد. تخمها بیضی شکل، کشیده و به طول ۱ میلیمتر هستند، ابتدا شیری رنگ بوده و بتدریج سیاه رنگ میشوند. لاروها سفیدرنگ و بطول ۱ میلیمتر می باشند و پس از خروج از تخم به داخل خاک نفوذ می کنند.
سرخرطومی در سال یک نسل دارد و زمستان را به صورت حشره کامل در خاک (مخصوصاً خاکهای سبک و شنی) و پناهگاههای زمستانه می گذراند.
حشرات کامل مهمترین مرحله خسارتزای آفت هستند که اواخر اسفند و اوایل بهار روی درختان مستقر شده و از جوانههای رویشی و زایشی تغذیه میکنند. قدرت پرواز حشرات بالغ کم میباشد. در ارقام (پیوند) پسته زودگل خسارت بیشتری میزنند. این حشره تا زمانی که جوانهها باز نشدهاند از جوانه تغذیه میکنند. زمانی که جوانهها باز میشوند تغذیه این آفت کم می شود. نتیجتاً زمان مناسب برای مبارزه قبل از باز شدن جوانه می باشد. این سوسک به صورت دسته جمعی تغذیه می کند و جوانهها را نصفه میخورد (در یک سرشاخه چند حشره بالغ تغذیه میکنند). لاروها از درخت پسته نغذیه نمیکنند. این آفت در مناطق پسته خیز رفسنجان و سیرجان وجود دارد.
کنترل و مبارزه
زمان مبارزه با این آفت قبل از باز شدن جوانهها و در زمانی است که سوسک سرخرطومی در حداکثر ۵ درصد محل جوانه ها مشاهده شود. هدف اصلی سمپاشی، جوانه ها هستند. استفاده از سم دیازینون به نسبت ۱/۵ درهزار مؤثر میباشد. در صورتی که ۱ تا ۲ لیتر روغن در هزار لیتر آب به همراه سم استفاده شود دوام سم افزایش مییابد.
منابع:
– اصول کاربردی کاشت و مراقبت باغ پسته-۱۳۸۴- میر بهروز غیبی، سهراب جوادی خسرقی- نشر علوم کشاورزی
– موسسه تحقیقات پسته ایران (http://www.pri.ir)
– سایت کرمان زمین (www.kermanzamin.com)
source:iranpistachio.org