تغذیه درختان پسته

ازت :

نقش اصلی ازت در گیاه ساخت پروتئینهای گیاهی بوده که نقشی ساختاری و کلیدی می باشد رشد و باردهی درختان پسته به میزان زیادی به ازت بستگی دارد و کمبود آن رشد ، باروری و تولید محصول را محدود می سازد . بطورکلی نیاز گیاه پسته به ازت ، ۶۰۰ گرم ازت خالص به ازای هردرخت در سال پرمحصول بوده و براساس درصد ازت کودهای ازته ، میزان مصرف هریک از کودها قابل محاسبه می باشد . کود اوره با داشتن ۴۶ درصد ازت دربین کودهای ازته معمولی دارای بیشترین درصد ازت می باشد اما بعلت تبدیل آن به گاز آمونیاک و تصاعد آن در صورتیکه کود اوره در سطح خاک داده شود و همچنین تشکیل یون بی کربنات در اثر تجزیه اوره که در جذب و ایفای نقش سایر عناصر بویژه عنصر آهن ایجاد مشکل می کند ، کود مناسبی جهت مناطق پسته کاری که بی کربنات آب آبیاری وخاک آنها بالا می باشد ، نیست . کود نیترات آمونیم حاوی ۳۵ درصد ازت که هردو شکل آمونیم و نیترات را دارا می باشد . نیترات حاصل از تجزیه نیترات آمونیم سریعا” توسط گیاه قابل جذب می باشد اما در آبیاریهای سنگین بعلت حلالیت بالا و حرکت سریع ، نیترات در اعماق خاک حرکت کرده و از دسترس گیاه خارج می شود در نتیجه در خاکهای شنی و سبک بدلیل شستشوی نیترات و در خاکهای شور بدلیل ضریب شوری بالای نیترات آمونیم این کود توصیه نمی شود . کود سولفات آمونیم حاوی ۲۰ درصد ازت و ۲۴ درصد گوگرد می باشد . یون آمونیم حاصل از تجزیه سولفات آمونیم ، ممکن است مقداری از آن بین لایه های کانیهای رسی تثبیت گردد و همچنین بعلت بار مثبت درگیر واکنشهای تبادلی گردد . یون سولفات مستقیما” قابل جذب توسط گیاه بوده بعلاوه موجب کاهش موضعی پی هاش شده و خاصیت اصلاح کنندگی دارد بنابراین کود سولفات آمونیم در خاکهای سبک و شنی بعلت قابلیت شستشوی کم سولفات آمونیم که جذب ذرات خاک می گردد و در خاکهای قلیایی با PH بالا بعلت خاصیت اصلاح کنندگی بنیان سولفات موجود در این کود توصیه می گردد . بطورکلی اگر کودازته مصرفی در باغات پسته در ۳ نوبت اواخر اسفند یا اوایل فروردین ، ۱۰ تیر لغایت ۳۱تیر ، و اواخر مرداد مصرف شوند بازدهی بالاتری می توانند داشته باشند در حالت عادی با توجه به نیاز ۶۰۰ گرم ازت خالص به ازای هر درخت مقدار ۳۰۰ کیلوگرم در هکتار سولفات آمونیم در اواخر اسفند و ۳۵۰ کیلوگرم در هکتار نیترات آمونیم در ۱۰ تیر لغایت ۳۱ تیر ( هنگام پرشدن مغز پسته ) و ۳۰۰ کیلوگرم در هکتار سولفات آمونیم در اواخر مرداد ماه می تواند جهت باغات پسته بارور و برای درختان بزرگتر از بیست سال مصرف شود . علائم کمبود ازت : کمبود ازت موجب زردی برگها ، کاهش رشد تاج درخت ، کوچکی برگها ، باریک ماندن شاخه های تازه رشد کرده و کاهش رشد قطری شاخه ها ، قرمزشدن پوست درخت و رگبرگها و دمبرگها ، ریزش زودتر از معمول برگها در پائیز و کم مغز شدن و سبکی دانه ها می شود . حد بحرانی ازت درخاک PPm2000 – PPm1000 و حد بحرانی آن در برگ پسته ۵/۲ – ۲ درصد ماده خشک می باشد . بایستی توجه نمود هنگامی که کود ازته جلوی آب و در سطح خاک مصرف شده ، ارتفاع آب آبیاری بیشتر از ۱۰ سانتی متر نبوده و از آبیاری سنگین اجتناب شود .

 

فسفــر :

قابلیت دسترسی به فسفر خاک توسط گیاه بیش از آنکه به مقدارآن درخاک بستگی داشته باشد به پ هاش و شرایط خاک وابسته است . پ هاش کمی اسیدی تا خنثی بهترین پ هاش برای قابلیت دسترسی به فسفر میباشد.در خاکهای قلیایی تشکیل فسفاتهای کلسیم که حلالیت بسیار کم داشته ، موجب کاهش قابلیت دسترسی به فسفر توسط گیاه میشود. فسفر از جمله عناصری است که در خاک بسیار کند حرکت کرده و توسط ذرات خاک تثبیت میگردد، درنتیجه کودهای فسفره بایستی در نزدیکی ریشه مصرف شده و از مخلوط کردن این کود با خاک به جهت جلوگیری از تثبیت و غیر فعال شدن آن بایستی جلوگیری نمود.

حد بحرانی فسفر درخاک ۱۵ پی پی ام و دربرگ پسته ۰.۱۴ درصد ماده خشک میباشد

از جمله علائم کمبود فسفر، ارغوانی شدن برگ سرشاخه ها،برهنه شدن درخت،دیربازشدن جوانه ها و تیره شدن رنگ برگهای پیر میباشد.

 

پتاسیم :

نقش پتاسیم در گیاه بیشتر کاتالیزوری بوده و کمبود آن مقاومت گیاه را در برابر آفات و بیماریهاکاهش می دهد . پتاسیم موجب تسهیل نفوذ آب در سلولهای گیاهی و سبب کنترل عمل باز و بسته شدن روزنه های برگ در هنگام تبخیر و تعرق می شود . جذب پتاسیم در سال پرمحصول ( ON ) حدود ۶ برابر سال کم محصول ( Off ) بوده و بیش از ۹۰ درصد کل جذب سالیانه پتاسیم در طی دوره پرشدن مغز اتفاق می افتد . درختان پسته پتاسیم زیادی جذب می نمایند بطوریکه جذب سالیانه پتاسیم توسط درخت پسته به جذب ازت و نیتروژن که پرمصرف ترین عنصر غذایی است نزدیک می باشد . حد بحرانی پتاسیم قابل جذب درخاک PPm300 و دربرگ یک و نیم تا دو درصد ماده خشک می باشد . مصرف پتاسیم موجب افزایش درصد خندانی و کاهش پوکی دانه های پسته نیز می گردد. درصورت کمبود این عنصر در گیاه پسته حاشیه برگها به سمت بالا پیچیده همچنین برگهایی که کمبود پتاسیم دارند ، حاشیه سوختگی قهوه ای را نشان می دهند . برای کوددهی باغاتی براساس آزمون خاک دارای کمبود پتاسیم هستند ، مقادیر مناسب کودهای پتاسه درون شیار کودی مصرف شود و در مصرف سطحی درختان پاسخ مناسبی به کوددهی نخواهند داد . در اراضی سبک و شنی مقدار مصرف کودهای پتاسه می تواند بیشتر درنظر گرفته شود . از آنجا که ۹۰ درصد جذب پتاسیم توسط درخت پسته در طی دوره پرشدن مغز اتفاق می افتد، محلولپاشی با کودهای حاوی درصد بالای پتاسیم و همچنین کاربرد کودهای پتاسه محلول در آب همراه با آب آبیاری،درطی این دوره زمانی به بهبود کیفیت و افزایش عملکرد محصول کمک شایان توجهی می نماید.

گـــوگـــرد :

گوگرد بصورت یون سولفات در محلول خاک وجود داشته و بعلت داشتن بارمنفی جذب ذرات خاک نمی شود ، اکسید و احیاء گوگرد درخاک بیولوژیکی بوده و میکرو ارگانیسمهای خاک می توانند گوگرد را به بون سولفات تبدیل و قابل استفاده برای گیاه نمایند . اضافه کردن گوگرد به خاک علاوه بر تامین نیاز غذایی گیاه ، از نظر خواص اصلاحی و تاثیری که روی پی هاش خاک دارد مفید می باشد . برای موثر بودن مصرف گوگرد بایستی شرایط از نظر تهویه رطوبت فراهم باشد تا میکرو ارگانیسمهای خاک بتوانند گوگرد را به سولفات تبدیل نمایند و این امر موجب کاهش موضعی پی هاش گردد . علائم کمبود گوگرد مشابه علائم کمبود ازت بوده و شامل زردی برگهای جوان ، کاهش رشد گیاه و نازکی شاخه ها می باشد . حد بحرانی گوگرد در خاک PPm 15 و در برگ پسته ۳/۰ درصد ماده خشک می باشد . مقدار ۱ – ۵/۰ تن گوگرد ترجیحا” میکرونیزه در هر هکتار مخلوط با کودحیوانی در چالکودها جهت باغات پسته قابل توصیه می باشد .

 

کلسیـــم :

درخاکهای مناطق خشک و نیمه خشک ، کلسیم نسبت به سایر عناصر غذایی به مقدار بیشتری در محلول خاک وجود دارد اما فقط وجود آن در خاک و بافتهای گیاه و برگ ، دلیل براینکه محدودیتی از نظر آن وجود ندارد نیست و باید مطمئن شد که آیا عنصر مذکور در گیاه از تحرک مناسبی برخوردار بوده و آیا قادر به انجام وظیفه خود می باشد یا خیر . بنابراین مشکل اصلی کمبود کلسیم ، جذب آن از طریق خاک نبوده بلکه انتقال آن در داخل گیاه است که موجب بروز عوارض ناشی از کمبود کلسیم بخصوص در میوه ها که بیشتر از بقیه اندامهای گیاه به کلسیم نیاز دارند ، می شود . از جمله عوارض کمبود کلسیم در درختان پسته عارضه لکه پوست استخوانی در دانه های پسته می باشد که با ۳ نوبت محلولپاشی با کودهای حاوی کلسیم در اوایل فصل رشد ( اواخر فروردین تا اواخر اردیبهشت ) با فاصله ۱۵ – ۱۰ روزه می توان از شدت عارضه تا مقدار بسیار زیادی کاست . حد بحرانی کلسیم در برگ پسته حدود ۲ درصد ماده خشک گیاهی است . در خاک میزان کلسیم در ارتباط با منیزیم و سدیم سنجیده می شود و نسبت جذب سدیم ( SAR ) کمتر از ۱۵ و نسبت کلسیم به منیزیم بیش از یک در خاک می تواند نشاندهنده وضعیت نسبتا” مناسب کلسیم در خاک باشد . در درختان پسته مبتلا به کمبود کلسیم ، برگهای جوان و نزدیک انتهای شاخه به شکل چروکیده و کج در آمده و نوک برگها و حاشیه آنها بطرف بالا و یا پائین لوله می شود . کمبود کلسیم در درختان پسته بیشتر کیفی بوده و در نتیجه اثرات متقابل با عناصر دیگر یا عدم انتقال مناسب در گیاه اتفاق می افتد درصورت نیاز می توان از ۲۰۰ – ۱۰۰ تن گچ خام در هکتار جهت اصلاح خاک و رفع نیاز گیاه به کلسیم استفاده نمود .

 

منیـــــزیـــــم :

منیزیم بصورت یون منیزیم از محلول خاک جذب شده و درخاکهای مناطق خشک و نیمه خشک به مقدار زیادی بصورت جذب سطحی ذرات خاک وجود دارد . درنتیجه در این خاکها بیشتر با مسئله زیاد بود و مسمومیت این عنصر روبرو هستیم تا کمبود و کمبود احتمالی آن نیز بیشتر ممکن است در خاکهای شنی اتفاق بیفتد . حدبحرانی منیزیم در خاک PPm15 و دربرگ پسته ۶/۰ درصد ماده خشک گیاهی می باشد . کمبود آن موجب ظهور رنگ زرد و کلروز بین رگبرگی در برگهای مسن و پیر گیاه می شود . درصورت کمبود مصرف ۴۰۰ کیلوگرم سولفات منیزیم در هکتار در چالکود و در صورت مسمومیت مصرف گچ و پتاسیم در مقادیر زیاد توصیه می گردد .

 

آهــــــن :

آهن یکی از عناصر ضروری برای رشد تمامی گیاهان است . درصورت کمبود آن کلروفیل به مقدار کافی در سلولهای برگ تولید نمی شود . زردی برگ ناشی از آهن ، شکل خاصی از کمبود آهن در گیاه است که بخش وسیعی از کشور ما را فراگرفته است . آبیاری بیش از حد ، مصرف بی رویه و نامتعادل کودهای شیمیایی ، کمبود مواد آلی و فشرده شدن خاک و زیادی بی کربنات در محلول خاک از جمله عوامل موثر در کاهش جذب آهن توسط گیاه می باشد . درصورت کمبود آهن ، کلروفیل به مقدار کافی در سلولهای برگ تولید نشده ، ابتدا فاصله بین رگبرگها زرد شده و باشدت یافتن کمبود ، تمامی سطح برگ زرد می شود . بدلیل آنکه آهن در گیاه متحرک نمی باشد این علائم ابتدا در برگهای جوان و قسمتهای فوقانی گیاه ظاهر شده و با پیشرفت کمبود تمامی گیاه را در بر می گیرد . حد بحرانی آهن در خاک PPm10 – ۷ و در برگ پسته PPm 100 می باشد . جهت مصرف خاکی آهن بایستی حتما” از کودهایی با بنیان کلات EDDHA نظیر سکوسترین آهن استفاده نمود جهت محلولپاشی از کودهای آهن با بنیان کلات EDTA نیز می توان استفاده نمود .

 

روی :

مقدار روی در محلول خاک بسیار ناچیز بوده و هرچه پی هاش خاک بیشتر شود از مقدار روی قابل جذب گیاه کاسته می شود بنابراین در خاکهای با پی هاش قلیایی که خاص خاکهای آهکی است کمبود روی شایع و گسترده می باشد . استفاده زیاد از کودهای فسفره در خاکهایی که مقدار روی قابل استفاده کمی دارند ، موجب بروز کمبود تحمیلی روی در گیاه می شود . روی در بسیاری از سیستمهای آنزیمی گیاه نقش کاتالیزوری فعال کننده و یا ساختمانی داشته و در ساخته شدن و تجزیه پروتئینها در گیاه نیز دخیل است . یکی از بارزترین نقشهای روی در ساخت اسید آمینه تریپتوفان بعنوان پیش نیاز ساخت هورمون اکسین است که در رشد طولی شاخه ها موثر می باشد . همچنین روی در مرحله گرده افشانی و جوانه زدن دانه های گرده نقش اصلی را ایفاء نموده و موجب تسریع در رشد لوله گرده شده و در نتیجه امکان لقاح و تشکیل میوه را افزایش می دهد . از جمله علائم کمبود روی ، تاخیر در باز شدن جوانه های رویشی و زایشی حتی تا مدت یک ماه ، تشکیل دانه های کوچکتر و قرمزتر از دانه های سالم ، ریزبرگی ، کم برگی ، کوچک شدن میان گره های سرشاخه و روزت می باشد . حد بحرانی روی در خاک PPm2 و در برگ پسته PPm 30 می باشد . مصرف خاکی سولفات روی در چالکود به همراه کود حیوانی به میزان حداقل ۲۵۰ گرم به ازای هردرخت در باغات دچار کمبود همچنین محلولپاشی سولفات روی پس از برداشت و اواخر اسفند هنگام تورم جوانه ها و در اردیبهشت ماه در باغات پسته توصیه می گردد . منگنـــــز : یون دوظرفیتی منگنز در مجموع محلولترین فرم آن و قابل جذب برای گیاه می باشد نقش عمده منگنز در گیاه مشارکت در سیستمهای ترکیبی است منگنز در تولید کلروفیل نقش اساسی داشته و متابولیسم ازت و واکنشهای آبی فتوسنتز نیز از منگنزتاثیر می گیرند . منگنز و آهن بر روی یکدیگر دارای اثر متقابل می باشند حدبحرانی منگنز در خاک PPm8 و در برگ پسته PPm50 است . بعلت تحرک کم منگنز در گیاه علائم کمبود نخست در بافتهای جوان مشاهده می شوند . علائم کمبود شبیه علائم کمبود آهن بوده با این تفاوت که در کمبود منگنز قسمتی از حاشیه برگ سبز باقی می ماند . نکته حائز اهمیت و قابل اشاره در ارتباط با نقش عنصر منگنز در گیاه پسته ، تحقیقی است که نشان داده مهمترین عنصر غذایی که در تفاوت بین باغات با عملکرد بالا با باغات با عملکرد پائین ایفای نقش می کند ، عنصر منگنز می باشد .

 

مـس :

نقش مس در گیاه بیشتر در فعالیتهای آنزیمی گیاه خصوصا” فعال کردن آنزیمهای اکسیداز می باشد . قابلیت دسترسی به مس برای گیاه نظیر اغلب ریزمغذیها به پی هاش خاک بستگی داشته و با افزایش پی هاش از قابلیت جذب آن کاسته می شود همچنین در خاکهای آلی نیز مس اغلب به فرم کمپلکسهای آلی بسیار پایدار وجود داشته و با پیوند بسیار سختی بین مولکولهای آلی جای می گیرد در نتیجه قابلیت جذب آن برای گیاه کم شده و نمی تواند بوسیله گیاه مورد استفاده قرارگیرد در نتیجه برخلاف تمامی عناصر غذایی ریزمغذی بایستی حتی المقدور با کودهای حیوانی و دامی مخلوط نگردد . مس با فسفر و آهن و روی اثر متقابل دارد . حدبحرانی مس در خاک PPm 1 و در برگ پسته PPm10 می باشد علائم کمبود مس در گیاه پسته بصورت سوختگی برگهای نزدیک به نوک سرشاخه ها ، قلبی شکل شدن برگهای نورس و عصایی شکل شدن شاخه های بالائی درخت و تابیدن آنها به سمت پائین می باشد .

 

بـــر :

یکی از منابع اصلی بر خاک ، آب آبیاری و بر موجود در آن می باشد اما لزوما” آبهای شور دارای بر زیاد نیستند . بر در فعالیتهای زایشی ، گرده افشانی ، تقسیم سلولی بافتهای مریستمی ، ترمیم بافتهای آوندی ، متابولیسم کربوهیدراتها و انتقال آنها نقش ایفاء می نماید . درخاکهای دارای بافت سبک ، بر در اثر بارندگی و یا آبیاری شسته شده و از دسترس گیاه خارج می گردد همچنین در پی هاش بالاتر از هشت و درخاکهای آهکی میزان جذب بر به میزان زیادی کاهش می یابد که این امر بعلت واکنش متقابل بین کلسیم و بر می باشد . حدبحرانی بر در خاک PPm1 و در برگ پسته PPm250 می باشد . از علائم کمبود بر در گیاه پسته ، پیچیده شدن حاشیه برگها ، تغییر شکل برگ بصورت فنجانی ، پوکی محصول و عدم خوشه بندی مناسب را می توان نام برد درصورت کمبود محلولپاشی اسیدبوریک در پائیز پس از برداشت و یا اواخر اسفند هنگام تورم جوانه ها توصیه می گردد

 

 

source:jonoobgan.com