اسید فولویک و اهمیت آن در کشاورزی

بقایای گیاهی و جانوری در اعماق خاک، طی قرن ها و در اثر فعالیت میکروارگانیسم ها، تبدیل به مواد و لایه هایی مثل نفت، زغال سنگ و مواد هیومیکی می شوند. مواد هیومیکی قابل استفاده در کشاورزی را از لئو ناردیت استخراج می کنند. این مواد را به صورت مشخص می توان به سه دسته تقسیم نمود:

۱- اسید هیومیک: در مواد قلیایی محلول و در آب و اسید نامحلول است.

۲- اسید فولویک: در آب، قلیا و اسید محلول می باشد.

۳- هیومین: در آب تحت هیچ شرایطی قابل حل نیست.

به عبارت دیگر اندازه و وزن مولکولی اسید هیومیک بسیار بیشتر از اسید فولیک است، به همین دلیل در بسیاری از موارد محلولپاشی اسید هیومیک پودری توصیه نمی شود. در حالیکه اسید فولویک به دلیل اندازه کوچک به راحتی از روزنه های گیاهی عبور کرده و قابلیت محلولپاشی دارد.

اسید فولیک طبیعی به رنگ طلایی است و ریشه آن از کلمه Fulvus می باشد که در زبان لاتین به معنای رنگ زرد است. اسید فولویک یک تامپون طبیعی و کلات کننده مناسب با قدرت تبادل یونی بالاست که قدرت جذب عناصر معدنی را در گیاهان افزایش می دهد که در نتیجه آن، مقاومت گیاه به تنش های محیطی افزایش می یابد و نیز باعث افزایش کیفیت و کمیت محصول می گردد. نکته جالب توجه وجود فولیک اسید در رژیم های غذایی ماست، قبل از کشف فولویک اسید به عنوان یک عنصر کلات کننده در گیاهان و خاک، فولویک اسید در رژیم غذایی بیماران برای افزایش ایمنی بدن و افزایش جذب ویتامین ها و دفع سموم از بدن مورد استفاده قرار می گرفت. به عبارت دیگر فولویک اسیدها به راحتی وارد فعالیت های زیستی در تمام رده های گیاهی و جانوری می شوند.

 

کارکردهای اسید فولویک را می توان به شرح ذیل طبقه بندی کرد:

۱) اصلاح ساختار خاک: کلمه کلات از کلمه chele لاتین به معنای انبر با پیوند های یونی و کووالانسی یک عنصر را احاطه کرده و آن عنصر را به سمت مقصد حمل می کنند. اسید فولویک همچنین می تواند عناصر غیر آلی و سنگین مانند کلسیم، منیزیم، آهن- کبالت و پتاسیم را کلات کند به گونه ای که یون های کلسیم و آهن کلات شده دیگر قابلیت واکنش با فسفات ها، سولفات ها و اکسیژن را ندارند و در نتیجه دیگر در خاک رسوب نمی کنند. این اسید به راحتی توانایی کلات کردن بیش از ۷۰ عنصر را دارا می باشد و به این ترتیب می تواند باعث اصلاح ساختار و افزایش توانایی جذب رطوبت در خاک و جذب عناصر گیاه شود.

۲) افزایش جذب: اسید فولویک باعث افزایش قدرت جذب غشاء سلولی شده و در داخل سلول به عنوان یک کاتالیزور عمل می کند و ضمن تامین عناصر مورد نیاز عناصر سمی و خطرناک داخل سلول را کلات کرده و آن ها را به خارج سلول هدایت می کند.

۳) انتقال عناصر معدنی: اسید فولویک به علت وزن پایین به راحتی می تواند عناصر غذایی را جا به جا نموده و تا ۶۰ برابر وزن خود را به داخل سلول حمل کند. این اسید قادر است با عناصر معدنی و فلزی ترکیباتی را به وجود آورد که خواص قبلی این عناصر را نداشته و دارای ویژگی های متفاوتی نسبت به آن هاست. اسید فولویک حتی امکان حل کردن و حمل سیلیس تثبیت شده در خاک را هم دارا می باشد.

۴) افزایش مقاومت به نوسانات PH: گیاهانی که تحت برنامه غذایی منظم همراه با اسید فولویک قرار دارند. مقاومت بسیار بیشتری نسبت به نوسانات PH از خود نشان می دهند. در واقع اسید فولویک به عنوان یک جذب تنش Shock absorber) عمل می کند. اهمیت این موضوع زمانی بیشتر به چشم می آید که بدانیم افزایش اسیدیته باعث غیر قابل جذب شدن عناصر معدنی برای گیاهان می شود و PH قلیایی سبب گیاه سوزی می شود.

۵) جذب رادیکال های آزاد: اسید فولویک یک آنتی اکسیدان طبیعی است که جاذب رادیکال های آزاد بوده و با این عامل ضمن تامین الکترولیت های حیاتی سبب بالا رفتن قابلیت حمل و نقل مواد غذایی، تسریع در واکنش آنزیم ها، افزایش فعالیت، جابه جا کردن عناصر اصلی تا سایت پذیرنده شان و حفظ تعادل الکترو شیمیایی می شود.

۶) کاهش عناصر سمی در خاک: اسید فولویک با جذب سموم و آلودگی ها سبب تجزیه سریع سموم و کاهش آلودگی در خاک می شود. یکی دیگر از کارکرد های موثر فولویک اسید ها کاهش بقایای قارچ کش ها و حشره کش ها در خود گیاه است.

۷) افزایش مقاومت به تنش ها و بیماری ها: در صورت محلول پاشی اسید فولویک، با توجه به وزن کم و قدرت نفوذ بالا به سرعت وارد گیاه می شود. اسید فولویک با افزایش ظرفیت نگهداری رطوبت در گیاه و نیز افزایش نفوذپذیری دیواره سلولی آب بیشتری را وارد سلول می کند که این امر سبب افزایش مقاومت گیاه به خشکی می شود که این قابلیت به ویژه در گیاهان آبدوستمثل برنج و جو و … بیشتر نمایان می شود. یکی از خواص اسید فولیک ها بالا بردن درجه بریکس (یک معیار تعیین میزان شکر در محلول است که بستگی به میزان انکسار نور دارد و در صنایع نوشابه سازی و آب میوه استفاده می شود. یک درجه بریکس برابر است با یک گرم ساکاروز در ۱۰۰ گرم محلول) در گیاهان است. گیاهان با درجه بریکس بالاتر به تنش های آبی مقاوم تر هستند. بالا بردن میزان فتوسنتز به خصوص در مناطق با دوره های ابری طولانی نیز از توانایی های اسید فولویک است. از دیگر قابلیت های اسید فولویک که در سالیان اخیر مورد توجه قرار گرفته است کاربرد آن در کشت های هیدروپونیک و فاقد خاک است. اضافه کردن اسید فولو یک به محلول های غذایی بعد از هفته دوم سبب افزایش مقاومت به تنش ها در گیاهان گلخانه ای می شود. همچنین اسید فولویک با افزایش مواد معدنی و عناصر ریز مغذی در داخل گیاهان سبب افزایش مقاومت بر بیماری ها، قارچ ها و آفات می شود.

دیدگاهتان را ثبت کنید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شدعلامتدارها لازمند *

*

bigtheme