ارقام پسته

ایران یکی از مهمترین منابع ژرم پلاسم پسته دنیاست. بیش از ۷۰ رقم و ژنوتیپ ماده پسته و تعداد زیادی ژنوتیپ نر در ایران وجود دارد که برخی از آنها در کلکسیون موسسه تحقیقات پسته کشور در منطقه رفسنجان جمع آوری شده اند.  

مهمترین ارقام تجاری پسته ایران شامل ”اکبری“، ”کله قوچی“،”احمدآقایی“ و”اوحدی“ می باشند.  ارقام ”ممتاز“، ”خنجری دامغان“، ”رضایی“ و”شاه پسند“ هم اگر چه از نظر تجاری ارزشمند هستند اما سطح زیر کشت پایینی دارند.  در ایران متاسفانه رقم نر مشخصی وجود ندارد و در باغ های مختلف ژنوتیپ های زودگل، متوسط گل و دیرگل نر پسته را می توان یافت.

مهمترین ارقام پسته آمریکا، کرمان (Kerman)، گلدن هیلز (Golden Hills) و لاست هیلز (Lost Hills) می باشند. رقم کرمان که یک رقم قدیمی می باشد و به دلیل اینکه از منطفه کرمان در ایران انتخاب شده بود برخی مشکلات فیزیولوژیکی پسته های ایران مانند تناوب باردهی (سال آوری)، پوکی و ناخندانی را به شدت نشان می داد. به همین دلیل در برنامه های اصلاحی مختلف مشکلات این رقم مدنظر قرار گرفت و ارقام گلدن هیلز و لاست هیلز نسبت به رقم کرمان مشکلات فیزیولوژیکی کمتر و عملکرد بالاتری نشان دادند. امروزه در آمریکا این ارقام جدید اصلاحی به تدریج جایگزین رقم قدیمی کرمان می شوند.

بهترین رقم نر برای رقم کرمان در کالیفرنیا رقم پیترز (Perters) می باشد ولی با اصلاح ارقام جدید ماده، اصلاح رقم نر نیز مدنظر قرار گرفت و پس از انجام مراحل مختلف اصلاحی، رقم رندی (Randy) از نظر همزمانی و همپوشانی گلدهی و درصد جوانه زنی و پایداری گرده مورد قبول قرار گرفت و به عنوان یک رقم نر مناسب برای ارقام جدید گلدن هیلز و لاست هیلز به باغداران معرفی گردید.

مهمترین ارقام ترکیه سیرت (Siirt)، کرمیزی (Kirmizi)، اوزون (Uzun) و اوحدی (Ohadi) می باشند.

مهمترین ارقام سوریه شاما اشوری (Ashouri)، رداولیمی (RedOleimy) و بایت باتوری (White Batouri) می باشند.

در استرالیا مهمترین رقم سیرورا (Sirrora) و مهمترین رقم یونان آگینز (Aegenese) می باشد. مهمترین ارقام ایتالیا بیانکا (Bianca) و ناپولتانا (Napoletana)  می باشند.