کنترل پسیل پسته ( شیره خشک )

آفت پسیل پسته یا همان شیره خشک از جمله آفات کلیدی در باغ های پسته اکثر مناطق پسته کاری ایران محسوب می شود. این آفت سالانه خسارت خیلی زیادی به عملکرد باغ های پسته وارد می کند. از نقطه نظر زیست محیطی مقادیرزیادی سم برای کنترل این آفت استفاده شده که در نهایت وارد محیط زیست می شوند. علاوه بر آلودگی محیط زیست ، محصول تولیدی هم آلوده به سموم مورد استفاده میشود. باقیمانده خیلی از سموم مورد استفاده در محصول پسته تولیدی هم دیده میشود.

 
دلیل اینکه علی رغم استفاده فوق العاده زیاد سم موفق به کنترل این آفت نمی شویم به واسطه عدم آگاهی از اکولوژی و سیکل زندگی این آفت است. سمپاشی غلط و عدم آگاهی از نحوه زندگی آفت پسیل ( شیره خشک ) مشکل اصلی مبارزه با این آفت است. خیلی از سموم مورد استفاده بلافاصله پس از مصرف ،آفت را از بین میبرند ( حشرات بالغ و پوره ها ). ولی در اکثر مواقع دیده می شود که پس از ۱۰ تا ۱۲ روز بعد از سمپاشی مجددا آثار آفت در باغ مشاهده می شود. به قول باغداران هنوز به آخر باغ نرسیده، شیوع آفت از اول باغ شروع می شود. چرا؟

 
هنگام آلوده شدن باغ به آفت، معمولا سه نسل از آفت بر روی درخت زندگی می کنند. تخم ، پوره ( چند نسل ) و بالغ سه نسلی هستند که هنگام طغیان وجود دارند. با سمپاشی دو نسل پوره ( دانه های خاکشیری زرد رنگ ) و بالغ (پروانه) از بین میروند. هیچکدام از سموم مورد استفاده خاصیت تخم کشی نداشته ودر نهایت بعد از سمپاشی، قسمت اصلی آفت یعنی تخم ها زنده باقی می مانند. دوره تفریخ تخم پسیل بسته به شرایط اقلیمی بین ۱۰ تا ۱۲ روز طول می کشد. به همین دلیل است که بین ده تا دوازده روز بعد از سمپاشی دوباره با شیوع مجدد آفت روبرو می شویم. برنامه موفق سمپاشی برنامه ای است که بتواند هر سه بخش آفت ( تخم، پوره و بالغ ) پسیل را از بین ببرد.

 
با در نظر گرفتن موارد ذکر شده در بالا برای کنترل کامل آفت پسیل ( شیره خشک ) پسته، نیاز به دو نوبت سمپاشی متوالی داریم. در سمپاشی نوبت اول با هر کدام از سموم متداول که انجام شود پوره ها و حشرات بالغ از بین میروند. با توجه به نبود سمی که خاصیت تخم کشی داشته باشد، توصیه می شود که بعد از ده تا دوازده روز پس از سمپاشی نوبت اول زمانی که تخم ها تبدیل به پوره شدند سمپاشی نوبت دوم انجام شود.

چنانچه فاصله نوبت دوم سمپاشی بیشتر شود پوره ها تبدیل به حشره بالغ می شوند. حشرات بالغ مجددا تخم گذاری کرده و سیکل تخم، پوره و بالغ تا آخر فصل ادامه می یابد. جالب است بدانید که اکثر باغدارها بعد از سمپاشی نوبت اول حاضر نیستند که بعد از ده تا دوازده روز اقدام به سمپاشی مجدد کنند. متاسفانه زمانی شروع به سمپاشی می کنند که آفت طغیان کرده و دوباره هر سه نسل آفت بر روی درخت وجود دارند. اگر مطابق با برنامه پیشنهادی دو نوبت سمپاشی با فاصله زمانی ده تا دوازده روز انجام شود، هر سه نسل آفت ( تخم، پوره و حشره بالغ ) از بین رفته و باغ بطور کامل از این آفت پاک شده و تعداد سمپاشی ها کمتر می شود.

 
تعداد زیادی از کارشناسان برای آفت پسیل پسته آستانه اقتصادی خسارت تعیین می کنند. در صورتی که در مورد آفت پسیل بایستی با مشاهده اولین علایم ظهور آفت، اقدام به سمپاشی نماییم.
نتیجه:

برای مبارزه با آفت پسیل پسته بایستی با ظهور اولین علایم وجود آفت، اقدام به سمپاشی شود. در صورت طغیان و تداخل نسل دو نوبت سمپاشی با شرایط ذکر شده در بالا انجام شود. با سمپاشی نوبت اول دو نسل پوره و حشرات بالغ از بین برده شده و با سمپاشی نوبت دوم که حدود ده روز بعد انجام میشود تخم های تبدیل شده به پوره کشته شده و باغ از وجود هر سه نسل آفت پاک می شود.

این در صورتی است که باغدار حرف گوش کرده و سمپاشی نوبت دوم را در محدوده زمانی پیشنهادی انجام دهد. با توجه به تجربیات نویسنده بزرگترین مشکل مربوط به عمل نکردن باغدار و سمپاشی نوبت دوم می باشد. برای سمپاشی نوبت دوم باغدار پشت برگ را نگاه کرده و می گوید هنوز تعداد پوره ها کم بوده و نیازی به سمپاشی نمی باشد. در صورتی که با چند روز به تاخیر انداختن سمپاشی نوبت دوم، تا آخر فصل چند نوبت به سمپاشی ها اضافه میشود.

source:

دکتر سلمان محمودی متخصص خاکشناسی تغذیه و فیزیولوژی گیاهی