بررسی شرایط آب و هوائی مناسب برای سمپاشی آفت کش ها

۱- ثبات اتمسفر (Stability)

۲- بادبردگی حرارتی (Thermal Drift)

۳- دلتا T (Delta T)

۴- باد (Wind)

۵- دما و رطوبت (Temperature and Humidity)

۱-  ثبات اتمسفر (Stability):

ثبات اتمسفر به توانائی مقاومت اتمسفر به حرکت هوا اطلاق می شود. اتمسفر باثبات (Stable) از حرکت هوا به سمت بالا مقاومت کرده درحالیکه اتمسفر بی ثبات (Unstable) سبب حرکت هوا به سمت بالا می شود. اتمسفر خنثی (Neural) سبب حرکت هوا به سمت بالا نمی شود و از آن نیز جلوگیری نمی کند بنابراین اتمسفر خنثی مناسب ترین وضعیت برای سمپاشی آفت کش ها می باشد چون در این شرایط قطرات آفت کش تنها بر اساس نیروی گرانش زمین سقوط خواهند کرد. استفاده از گرد و غبار برای بررسی قطرات آفت کش در وضعیت های مختلف ثبات اتمسفر بسیار مناسب می باشد. در این آزمایش بررسی پاشش قطرات آفت کش (گرد و غبار) در شرایط مختلف ثبات اتمسفر بصورت زیر نشان داده شده است:

اتمسفر خنثی (Neural Condition)- این شرایط اغلب در اوایل صبح و اواخر غروب بوجود می آید. در شرایط خنثی، ذرات گرد و غبار (قطرات آفت کش) مطابق الگوی نشان داده شده پراکنده شده و در اثر نیروی گرانش زمین، کمی دورتر از نقطه پاشش سقوط می کند (شکل ۱).

شکل ۱: اتمسفر خنثی

اتمسفر باثبات (Stable Condition)- اتمسفر باثبات اغلب در طول شب بوجود می آید. در این الگو، گرد و غبار (قطرات آفت کش) ابتدا به سمت بالا حرکت کرده و بعد از برخورد با سطح وارونگی پراکنده شده و ممکن است به آرامی در فاصله ای از نقطه پاشش نزول کند (شکل ۲).

شکل ۲:  اتمسفر باثبات

اتمسفر بی ثبات (Unstable Condition)- اتمسفر بی ثبات اغلب در اواسط صبح تا اواخر عصر بوجود می آید. در این شرایط گرد و غبار (قطرات آفت کش) بصورت عمومی و رو به بالا پراکنده می شوند (شکل ۳).

شکل ۳: اتمسفر بی ثبات

۲-بادبردگی حرارتی (Thermal Drift):

بادبردگی حرارتی درنتیجه شرایط بی ثبات هواشناسی رخ می دهد. در این وضعیت قطرات مواد شیمیائی در یک بسته هوائی قرار گرفته و در جریان مخالف و بالای ناحیه هدف قرار می گیرند (شکل ۴).

شکل ۴:  بادبردگی حرارتی

۳-  دلتا T (Delta T):

دلتا T از شاخص های استاندارد برای شرایط مناسب سمپاشی آفت کش ها است که نشان دهنده میزان تبخیر و مدت زمان عمر یک قطره (droplet lifetime) می باشد. دلتا T از تفریق دمای هوای مرطوب از دمای هوای خشک بدست می آید. برای سمپاشی ایده آل آفت کش ها مقدار دلتا T  باید ۸-۲ باشد. نمودار زیر دمای هوا و رطوبت نسبی را نسبت به مقدار دلتا T نشان می دهد (شکل ۵).

شکل ۵: دلتا T

۴-  باد (Wind):

سرعت و جهت باد ممکن است در نواحی مختلف کاملاً متفاوت باشد. باد در سطح زمین اغلب در جهت جریان آب های جاری و رودخانه ها جریان دارد. بادهای محلی ممکن است در اثر برخورد با یک مانع منحرف یا متوقف شده و جهت و سرعت آن نامنظم شود (شکل ۶). نوسان روزانه سرعت باد اغلب در اوایل صبح و گاهی تا اوخر صبح و اواسط بعدازظهر افزایش می یابد. انتقال ابرهای محلی و Vigra (بارش باران از ابر بدون رسیدن به زمین) پتانسیل تولید بادهای طوفانی در سطح زمین را بوجود می آورند.

شکل ۶:  تغییر جهت وزش باد به هنگام برخورد با مانع

جریان ملایم هوای سرد با شیب کم وقتی در سطح سردی جریان یابد، سبب شدت وارونگی در سطح پائینی می شود. بادهای ملایم در شرایط وارونگی دما ممکن است سبب حمل ذرات آفت کش به ناحیه ای دورتر از محل هدف شود (شکل ۷).

شکل ۷: جریان ملایم هوای سرد با شیب کم

۵- دما و رطوبت (Temperature and Humidity):

در هواشناسی، دمای هوا و رطوبت در سایه و ارتفاع ۲۵/۱ متری سطح زمین اندازه گیری می شود. کاربرد علف کش ها در دمای بالا و رطوبت کم سبب تبخیر آن و تولید بخار بسیارسمی می شود. رطوبت هوا بر میزان تبخیر آفت کش ها مؤثر است. معمولاً رطوبت نسبی بیش از ۴۵% برای سمپاشی پیشنهاد می شود گرچه باید توجه داشت که رطوبت بیش از حد سبب عدم تبخیر قطرات آفت کش شده و منجر به افزایش عمر قطرات می شود. همچنین رطوبت بسیار پائین نیز سبب می شود قطرات آفت کش (خصوصاً قطرات کوچکتر) سریع تبخیر شده و بادبردگی بیشتر رخ می دهد. بنابراین در رطوبت پائین و دمای بالا، آفت کش ها تبدیل به فرم کریستال شده و فقط وقتی که رطوبت مناسب وجود داشته باشد فعال می شوند. این امر ممکن است سبب افزایش باقی مانده آفت کش ها در محصولات شود. شرایط مناسب دما و رطوبت اغلب در اوایل تا اواسط صبح که هوا خشک و گرم نمی باشد، است.

شکل ۸- A: وزش باد سرد و خنک (Katabatic) می تواند سبب شدت وارونگی دما (شرایطی که دما با افزایش ارتفاع افزایش می یابد(  شود و امکان بادبردگی را افزایش دهد. وارونگی دما اغلب در اواخر عصر و به شدت بیشتری در طول شب خصوصاً نزدیک طلوع خورشید و قبل از اواسط صبح که هوای نزدیک سطح زمین رو به گرمی می رود بوجود می آید.

شکل ۸-B: با وجود لایه های وارونگی ممکن است بادهای مختلفی بوزد که پیش بینی حرکت آنها مشکل است. در لایه وارونگی ذرات آفت کش که بصورت عمودی یا افقی سمپاشی شده اند ممکن است بالا رفته و قبل از رسیدن به محل هدف در لایه های بالاتر محبوس شوند.

شکل ۸-C: سمپاشی آفت کش ها در زمانی که وارونگی دما وجود دارد ممکن است سبب شود ذرات در لایه های پائینی باقی مانده و با وزش بادهای ملایم بادبردگی بوجود آید.

بنابراین لازم است در هنگام سمپاشی از شرایط آب و هوائی منطقه اطلاعاتی جمع آوری نمائید. موارد زیر با توجه به شرایط آب و هوائی مناسب برای سمپاشی نیز لازم می باشد:

۱- بهترین زمان سمپاشی وقتی است که وزش باد یکنواخت و سرعت آن ۱۵- ۳ کیلومتر بر ساعت باشد.

۲- از سمپاشی در روزهائی که دمای هوا بیش از ۲۸ درجه سانتیگراد است خودداری کنید.

۳- زمانی اقدام به سمپاشی نمائید که دلتا T، ۸-۲ بوده و بیش از ۱۰ نباشد.

۴- در زمانی که وارونگی دما وجود دارد از سمپاشی خودداری نمائید.

۵- زمانی اقدام به سمپاشی نمائید که اتمسفر از لحاظ ثبات، خنثی باشد.

۶- اغلب آفت کش ها برای آنکه مؤثر باشند، نباید بعد از کاربرد آنها بارندگی رخ دهد، برای آگاهی از این ویژگی آفت کش ها به برچسب آنها مراجعه نمائید.

۷- سعی نمائید برای روز سمپاشی اطلاعاتی در مورد توپوگرافی منطقه، دما، رطوبت، وزش روزانه باد و … جمع آوری نمائید.

source:uiccp.ir