شرکت پارس عمران شهسوار مجری سیستم های ابیاری تحت فشار در رفسنجان
شیرین‌برگ یا استویا (نام علمی: Stevia rebaudiana) گیاهی از تیره کاسنیان با نهایت ارتفاع یک متر، و حداکثر عمر پنج سال با برگ‌های شیرین که بومی آمریکای جنوبی بوده تاب سرما ندارد. گیاه شیرین‌برگ شیرین کننده است و جایگزین بسیاری خوبی برای شکر محسوب می‌شود چرا که کالری ای به غذا اضافه نمی‌کند. این گیاه به طور معمول برای بهتر کردن طعم دارو، نوشابه و چای استفاده می‌شود.
گیاه شیرین‌برگ بومی نواحی شمالی آمریکای جنوبی است و به طور وحشی در سرزمین‌های بلند مناطق مرزی بین برزیل و پاراگوئه می‌روید و در آن مناطق به گیاه «برگ عسلی» (honey leaf) معروف است. به دلیل خاصیت شیرین کنندگی و درمانی برگ شیرین‌برگ، این گیاه به شدت از نظر اقتصادی و علمی مورد توجه قرار دارد. ژاپن اولین کشور آسیایی بود که در سال ۱۹۷۰ از استویوزاید به عنوان شیرین کننده در صنایع غذایی و دارویی استفاده کرد. پس از آن کشت استویا در چین، مالزی، سنگاپور، کره جنوبی، تایوان و تایلند گسترش یافت. این گیاه در آمریکا، کانادا و اروپا نیز رشد می‌کند.
شیرین‌برگ مناسب مناطق جنوبی ایران یا کشت گلخانه‌ای است. شیرینی قند حاصل از دانه این گیاه ۲۵۰ تا ۳۰۰ برابر دیگر گیاهان قندآور چون نیشکر و چغندر قند و میزان قند موجود در آن ۱۵۰ برابر آنهاست. در اصفهان به روش کشت بافت تکثیر شده و بسرعت وارد صنعت گزسازی گردیده است. این قند جایگزین مناسبی برای شیرین کننده‌های مصنوعی چون آسپارتام، سدیم ساخارین و سیکلامات بوده چون قابلیت جذب کمتری دارد به کاهش قند خون و فشار خون یاری رساند.
پاراگوئه، برزیل، چین، تایوان، کره جنوبی و مالزی از مهمترین کشورهای تولیدکننده استویا هستند. خاک کم شور، بهترین خاک برای کشت استویاست. عصاره‌استویا در صنایع شیرینی‌سازی، پزشکی و دیگرصنایع خوراکی کاربرد دارد.
استویا به عنوان یک شیرین کننده بسته‌بندی و مصرف می‌شود. استویا در برخی از غذاها مانند آب نبات، نوشابه‌های پروتئینی و چای به عنوان شیرین کننده استفاده شده و می‌شود. در برخی از کشورها، مانند ژاپن، استویا برای چندین دهه به عنوان یک شیرین کننده استفاده می‌شود. در برخی از کشورها نیز شیرین‌برگ به دلیل نگرانی در مورد عوارض جانبی آن و یا انواع محدودیت‌ها، بطور کامل ممنوع شده است. کالری گیاه شیرین‌برگ صفر است، و عصاره آن ۲۰۰ برابر شیرین تر از قند است.
شیرینی شیرین‌برگ با توجه به ترکیبات مختلف گلیکوزید، که شامل stevioside، steviolbioside، rebaudiosides AE، و dulcoside است سنجیده می‌شود. گلیکوزیدهایی که در استویا موجود هستند، توسط بدن متابولیزه نمی‌شود، در نتیجه هیچ کالری تولید نمی‌کنند. مصرف استویا صفر کالری یک راه خوب برای یک رژیم غذایی سالم است. شیرین‌برگ ممکن است برای بیماران دیابتی مفید باشد. مطالعات نشان می‌دهد که شیرین کننده‌های شیرین‌برگ هیچ کالری یا کربوهیدراتی به رژیم غذایی اضافه نمی‌کند.
بر خلاف شکر، شیرین‌برگ تأثیری بر قند خون و یا واکنشی به انسولین نشان نمی‌دهد. پس به بیماران دیابتی این اجازه را می‌دهد تا بدون هیچ دغدغه‌ای از این گیاه بعنوان شیرین کننده و طعم کننده استفاده کنند. تحقیقات نشان می‌دهد که برخی از گلیکوزیدهایی که در عصاره استویا وجود دارند به تولید ادرار و دفع سدیم کمک می‌کند. در دوز بالای مصرف شیرین‌برگ حتی می‌تواند به عنوان کاهش دهند فشار خون هم عمل نماید. شیرین‌برگ و دیگر شیرین کننده‌های مصنوعی توسط FDA تأیید شده است؛ و مصرف در حد تعادل آن هیچ خطری برای سلامتی ندارد.
مؤسسه ملی سرطان گزارش شده است که هیچ شواهد علمی که ادعاهای قبلی مبنی بر اینکه که شیرین کننده‌های مصنوعی ممکن است باعث سرطان شود را تأیید نمی‌کند. تا تحقیقات بیشتر، زنان باردار و شیرده باید از مصرف شیرین‌برگ، اجتناب کنند.
source:fa.wikipedia.org